बेनी । म्याग्दीको बेनी बजारमा एक महिना अघि सुरु भएको बर्खे नाचको बिहिबार समापन गरिएको छ ।
भाषा मंकाःखल र ल्यामःपूचको नेतृत्वमा प्रत्येक वर्षको श्रावण महिनाको घण्टाकर्ण चर्तुदशीदेखि हरितालीका तिज पर्वको दिनसम्म देखाउने गरिन्छ । बेनीको गणेश मन्दीरमा धार्मीक बिधी अनुसार कृष्णद्धारा घण्टाकर्ण नामको राक्षसको प्रतिकको बध गरि समापन गरिएको हो ।
‘तरबार लडाइँ नृत्य’मा श्रीकृष्णको रूपधारण गरेका कलाकारले लाखेको मुखुण्डोलाई बध गरेका थिए । बेनीमा नेवार समुदायको बसोबास रहेदेखिनै बर्खेनाच देखाउने चलन रहेको नेपाल भाषा मंका खल म्याग्दीका अध्यक्ष कृष्णप्रसाद श्रेष्ठले बताउनुभयो ।
परापुर्व कालमा समाजलाई दुख दिएको घण्टाकर्ण नामको राक्षसको स्थानीयबासीले बध गरेपछि साक्षसकी पत्नीले पती बियोगमा देखाएको चरित्रलाई बर्खेनाचमा कलात्मक रुपमा प्रस्तुत गरिन्छ ।
बर्खे नाच अन्तरगत मृढृङ्गा र मादलको तालमा लाखे, घोडा, नागनागीनी, रोपाइ र जोगी नाच देखाउने गरिन्छ । कोरोना भाइरसको महामारीका कारण गत बर्ष र यसपालि बर्खेनाचलाई औपचारिकतामा मात्र सिमित गरिएको ल्यामःपुच म्याग्दीका अध्यक्ष सुबिन श्रेष्ठले बताउनुभयो ।
“घण्टाकर्णको प्रतिक सेलाउने, गाइजात्राका दिन दिवंगतहरुको स्मृतिमा लक्ष्मीनारायण मन्दिर परिसरमा तायमचा देखाउने र कृष्ण मन्दीरमा घण्टाकर्णको बध गर्ने कार्यक्रम मात्र भयो,” उहाँले भन्नुभयो “विभिन्न नृत्य सहित बजार परिक्रमा गरिएन् । परम्परालाई निरन्तरता र संस्कृति जोगाउन औपचारिकतामा मात्र सिमित बनायौ ।”
बेनीमा बसोबास शुरु भएदेखि नै बर्खे नाच देखाउने परम्परागत चलन रहेको पाइन्छ । उक्त नाचअन्तर्गत तिजको दिनमा दानवीय स्वरुपको लाखेलाई भगवान श्रीकृष्णले बध गरेपछि असत्यमाथि सत्यको विजयी भएको सन्देशसहित यो नाच समापन गरिने अध्यक्ष श्रेष्ठले बताउनुभयो । नाचमा पछिल्लो समय यहाँका युवाले सक्रिय सहभागिता जनाउने गरेका छन् । बर्खे नाचका लागि नयाँ कलाकारलाई तालिम समेत दिइएको थियो ।
