बेनी , ः म्याग्दीमा यस वर्ष प्रमुख खाद्यान्नबाली धानको उत्पादन बढेको छ । गत वर्षको तुलनामा तीन दशमलब एक प्रतिशतले धान उत्पादन वृद्धि भएको कृषि विकास कार्यालयले जनाएको छ ।
अनुकुल मौसम, रोग किराको समस्या नदेखिएको, भित्र्याउने समयमा असिना नपरेको र बेमौसमि वर्षाले धेरै असर नगरेकाले धान उत्पादन बढेको कार्यालयका प्रमुख सञ्जिब बास्तोलाले जानकारी दिनुभयो । “धान रोप्ने र हुर्कने समयमा पर्याप्त वर्षात हुनुका साथै भित्र्याउने समयमा पनि मौसमले साथ दियो,” उहाँले भन्नुभयो “रोगकिराको समस्या नदेखिएको र असिना नपरेकाले धान उत्पादन बढेको हो ।”
गत कात्तिक महिनाको दोस्रो हप्ता भएको बेमौसमी बर्षाले म्याग्दीमा धानबालीमा ठूलो क्षति नपु¥याएको कार्यालयले जनाएको छ । तीन हजार आठ सय छ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान खेती भएको म्याग्दीमा गत वर्ष प्रति हेक्टर तीन दशमलब ५९ मेट्रिक्टनका दरले १३ हजार छ सय ६३ मेट्रिक्टन धान उत्पादन भएको थियो ।
यस वर्ष प्रतिहेक्टर तीन दशमलब ७० मेट्रिक्टनका दरले १४ हजार ८७ मेट्रिक्टन धान उत्पादन भएको छ । जिल्लाका विभिन्न ठाउँमा गरिएको बाली कटान बिधिबाट उत्पादनको तथ्याङ्क संकलन गरिएको कृषि प्रसार अधिकृत गंगा लामिछानेले बताउनुभयो । गौरीया, गुडुरा, जेठो बुडो, जर्नेली, पहँेले, मार्सी, शंकर, युएस ३१२ म्याग्खीमा खेती हुने धानका मुख्य बाली हुन् ।
लेकाली क्षेत्रका किसानले भिरालो जमिनमा गर्न सकिने र सिचाई आवश्यक नपर्ने घैया जातको धान खेती गर्छन् । पछिल्लो समय उन्नत जातमा किसानको आकर्षण बढेपछि धैया, अनदी जस्ता रैथाने जातका धानको खेती घटेको छ ।
रत्नेचौर, ज्यामरुककोट, अर्थुङ्गे, पुलाचौर, सिङ्गा, बरङ्जा, बाबियाचौर, कुहुँ, अर्मन, दरबाङ, ताकम, घतान, पात्लेखेत, पिप्ले, भगवती, घार, नारच्याङ, दानालगायत क्षेत्रमा धान खेती हुँदै आएको छ । धवलागिरी गाउँपालिकाको गुर्जा, लुलाङ र अन्नपूर्णको शिख, राम्चेमा चिसोका कारण धान उत्पादन हुँदैन् ।
मङ्गला गाउँपालिका–२ सिमका धु्रब केसीले यस वर्ष एक सय दश मुरी धान उत्पादन भएको बताउनुभयो । मौसमले साथ दिएकाले धान उत्पादन बढेको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले गत वर्ष एक सय मुरी धान उत्पादन गर्नुभएको थियो ।
गण्डकी प्रदेश सरकारले धान लगायत खाद्यान्नबालीको खेती प्रर्वद्धनको कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ । गत वर्ष रु. १० लाख बजेट बिनियोजन भएको यस कार्यक्रममा यसपाली रु. १५ लाख बजेट बिनियोजन भएको छ । कार्यक्रम मार्फत सिँचाई पूर्वाधार विस्तार र यान्त्रिकरणमा सहयोग भएको छ ।
स्थानीय तहअनुसार कोटा निर्धारण गरेर रासायनिक मल आपूर्ति र वितरणको ब्यवस्था मिलाएकाले अभाव हुने गरेकाले किसानले मल अभावको समस्या झेल्नुपरेको छैन् । रैथाने बालीको खेती घट्दै जानु र क्षेत्रफल विस्तार हुन नसक्नु म्याग्दीमा धान खेतीको मुख्य चुनौति बनेको छ ।
